🔘 Interaktywny przycisk w Arkuszu Google

Przygotowując dzisiejszy newsletter i arkusz do monitorowania energii, zacząłem się zastanawiać, czy można dodać do niego interaktywny przycisk.

Chciałem, by kliknięcie go powodowało dodanie nowego wiersza. Z czasem pojawiło się kolejne pytanie: czy można tworzyć przyciski do bardziej złożonych akcji?

Okazuje się, że to możliwe. Co więcej, z pomocą generatywnej sztucznej inteligencji jest to nawet bardzo proste.

W tym materiale opowiem Ci, jak dodać taki przycisk i czym jest vibe coding (przynajmniej w podstawowej wersji). Wyjaśnię też, dlaczego sam zrezygnowałem z przycisku w swoim arkuszu – ale Ty możesz śmiało korzystać z tej funkcji.

• 🔘 Dodajemy przycisk do arkusza

• ▶️ Określamy akcję

• 🔌 Podłączamy skrypt

• 🔄 Testujemy i wprowadzamy zmiany

• ✨ Możliwości i propozycje użycia

• 🛑 Ograniczenia skryptów

• 💬 Podsumowanie

🔘 Dodajemy przycisk do arkusza

Na początek warto wiedzieć, co ma robić Twój skrypt i jaki będzie jego ogólny cel. Dzięki temu łatwiej wpiszesz na przycisku odpowiedni tekst (np. „Dodaj wiersz”).

Zanim zaczniesz definiować, co konkretnie Twój skrypt będzie robił, musisz znaleźć na niego miejsce w swoim arkuszu i go dodać.

Masz dwie opcje dodania przycisku:

• Zaprojektowanie go w zewnętrznym narzędziu (np. Canva) i wrzucenie jako obrazek (Wstaw -> Obraz -> Wstaw obraz nad komórkami).

• Narysowanie go bezpośrednio w arkuszu (Wstaw -> Rysunek). W tym miejscu rysujesz np. prostokąt i dodajesz do niego tekst.

Możesz na początku zdecydować się na prostsze rozwiązanie, a później dopracować je, podmieniając przyciski na inne.

Gdy już dodasz przycisk (lub wiele przycisków) do swojego arkusza, możesz przejść dalej.

▶️ Określamy akcję

W kolejnym kroku musimy zastanowić się, co dokładnie ma się dziać, w momencie, gdy naciśniemy przycisk.

Masz dwie możliwości, żeby określić docelowe działanie:

• Użycie makra — w którym sam wykonujesz określony ciąg działań, a przycisk będzie go powtarzał.

• Własny skrypt — w którym tworzysz skrypt (może to za Ciebie zrobić SI) i ten skrypt jest uruchamiany.

Pokażę Ci po kolei oba te sposoby.

Użycie makra

Aby skorzystać z marka, wybierz Rozszerzenia -> Makra -> Zarejestruj makro.

Arkusz przejdzie w tryb rejestrowania Twoich działań i postara się wyłapać te z nich, które będą miały być powtarzane.

Jeśli na przykład w trakcie tej sesji dodasz nowy wiersz w konkretnym miejscu — akcja dodawania wiersza zostanie dodana do makra. Możesz przy tym wykonać więcej niż jedno działanie.

Gdy wszystko będzie gotowe, naciskasz przycisk "Zapisz" i wpisujesz nazwę swojego marka (np. NowyWierszMakro).

Przykład zobaczysz tutaj:

Tworzenie scenariusza za pomocą makra jest dosyć intuicyjne, bo wymaga prostego wykonywania kolejnych działań — to tak, jak by tłumaczyć komuś innemu, co po kolei ma zrobić.

Makra mają jednak ograniczenia. Nie nadają się do bardziej zaawansowanych działań jak automatyczne wpisywanie daty i godziny czy złożone obliczenia. W takich sytuacjach lepiej sprawdzają się skrypty.

PS. Dla makra możesz też ustawić skrót klawiszowy — jeśli nie chcesz korzystać z przycisku.

Użycie skryptu

Na pierwszy rzut oka utworzenie skryptu może wydawać się trudne. Jednak z pomocą SI (w tym przypadku Google Gemini) to całkiem proste.

To trochę uproszczony, ale tzw. vibe coding – czyli tworzenie kodu przez opisywanie, co ma się wydarzyć, zamiast ręcznego pisania wszystkich instrukcji.

Otwierasz Gemini i wpisujesz polecenie, uwzględniające:

• Opis struktury arkusza,

• Efekt, który chcesz uzyskać,

• Nazwę, którą chcesz nadać skryptowi.

Mam arkusz Google Sheets, którego struktura wygląda wygląda następująco:

- Wiersz 1 jest pusty
- W wierszu 2 znajdują się nagłówki
- W kolejnych wierszach są dane
- Kolumna A zawiera datę i godzinę w formacie YYYY-MM-DD HH:MM:SS
- Kolumna B zawiera wartość numeryczną od 1 do 5, wpisywaną ręcznie
  
Stwórz dla mnie Apps Script, który będzie dodawał nowy wiersz na górze tabeli, wpisując do niego bieżącą datę w kolumnie A.

Akcja ma nazywać się NowyWierszSkrypt.

W efekcie otrzymasz odpowiedź, a w niej fragment kodu Twojego skryptu. Będzie to dokładnie ten fragment, który musisz skopiować:

Teraz wracamy do arkusza i naciskamy Rozszerzenia -> Apps Script.

Zobaczysz nową kartę, w której musisz dodać nowy plik, naciskając przycisk plusa. Jako jego nazwę wpisz po prostu skrypt.

Później, usuń całą treść i wklej do niej wygenerowany przez Gemini skrypt, a na końcu zapisz plik, naciskając ikonę dyskietki.

Po wszystkim możesz wrócić do arkusza, zajmiemy się teraz podłączaniem akcji do przycisków.

🔌 Podłączamy skrypt

Zależnie od tego, którą ścieżką szedłeś, możesz mieć teraz gotowe makro NowyWierszMakro lub skrypt NowyWierszSkrypt.

Mam oba rozwiązania i dwa przyciski w arkuszu. Podłączę je, żebyś mógł zobaczyć różnicę.

Kliknij prawym przyciskiem myszy na Twój przycisk, a później (lewym) w trzy kropki w prawym, górnym rogu.

Zobaczysz menu, a w nim opcję „Przypisz skrypt” - niezależnie od tego, czy przypisujesz makro, czy Apps Script, kliknij tę opcję.

Zobaczysz małe okienko, w które wpisujesz nazwę Twojej akcji i potwierdzasz, klikając "OK".

Od tego momentu, do przycisku będzie przypisana akcja. Przy pierwszym jego użyciu zobaczysz ostrzeżenie o konieczności autoryzowania makra/skryptu.

Za pierwszym razem musisz przyznać skryptowi dostęp do arkusza. Jeśli to Twój własny skrypt lub makro, możesz to zrobić bez obaw.

Jeśli jednak zobaczysz taki monit w arkuszu otrzymanym od kogoś innego — zastanów się dwa razy, bo może być to dla Ciebie niebezpieczne.

Gdy potwierdzisz dostęp skryptu do arkusza, wszystko będzie działać. Kolejne dodane przyciski, marka i skrypty nie będą już wymagały ponownej akceptacji.

🔄 Testujemy i wprowadzamy zmiany

Można powiedzieć: to wszystko, Twoja akcja jest podłączona do przycisku, a Ty możesz z niej korzystać.

Gdy chcesz wprowadzić zmiany w akcji:

• Makro najlepiej nagrać od nowa i usunąć stare. Nowe makro możesz nazwać inaczej i podłączyć do przycisku tak samo, jak wcześniej.

• Skrypt możesz edytować, prosząc Gemini o zmiany. Pamiętaj, żeby dobrze opisać strukturę arkusza, żeby SI wiedziało, jak działać. Po każdej zmianie zapisz skrypt.

✨ Możliwości i propozycje użycia

Makra i skrypty to rozbudowane narzędzia, które warto poznać bliżej, jeśli często korzystasz z Arkuszy Google.

Z możliwych przypadków użycia można wymienić:

• Wykonywanie złożonych obliczeń, które trudno jest zrealizować formułami.

• Reagowanie na zmiany w komórkach.

• Pobieranie danych z zewnątrz (np. kursy walut).

• Wysyłanie danych na zewnątrz (np. do automatyzacji).

• Czyszczenie i formatowanie danych.

🛑 Ograniczenia skryptów

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o ograniczeniach skryptów i ryzykach, które z nich wynikają.

Makra i skrypty to rozbudowane narzędzia, które pozwalają dodawać własne funkcje do arkuszy. Jednak mogą być niebezpieczne, jeśli nie wiesz, co dokładnie robią.

Korzystając z arkusza już wyposażonego w skrypty, może się okazać, że przekazuje on dane z Twojego arkusza komuś innemu.

Dlatego ważne jest, żeby wiedzieć, jakie skrypty uruchamiasz. Najlepiej pisać je samodzielnie (nawet z pomocą SI) albo sprawdzać ich kod w SI przed użyciem.

Jeśli udostępniasz arkusz z dodanymi skryptami innym osobom, będą one musiały autoryzować dostęp skryptu do danych. Google może wtedy wyświetlić duże, czerwone ostrzeżenie, żeby ostrzec przed uruchomieniem skryptu.

Z tego powodu funkcja ta dużo lepiej sprawdzi się w ramach pracy wewnętrznej, nad swoimi własnymi arkuszami, niż do udostępniania ich innym osobom.

Na co uważać przy korzystaniu ze skryptów w Google Sheets?

• Uruchamiaj tylko skrypty, które sam napisałeś lub którym ufasz.

• Przed autoryzacją sprawdź, co dokładnie robi skrypt.

• Jeśli udostępniasz arkusz innym, poinformuj ich o obecności skryptów.

💬 Podsumowanie

Tworzenie własnych przycisków w Google Sheets to prosty sposób na usprawnienie codziennej pracy i automatyzację powtarzalnych zadań.

Jeśli zależy Ci na szybkim dodawaniu wierszy, uruchamianiu makr czy wykonywaniu bardziej złożonych operacji, przyciski połączone z makrami lub własnymi skryptami pozwolą Ci działać sprawniej i wygodniej.

Pamiętaj jednak, by zawsze sprawdzać, jakie skrypty uruchamiasz – szczególnie jeśli korzystasz z arkuszy udostępnionych przez innych. Własne makra i skrypty to świetne narzędzie, ale jak każde narzędzie, wymagają odrobiny ostrożności.

Podsumowując:

• Jeśli chcesz proste automatyzacje – zacznij od makr.

• Jeśli potrzebujesz większej elastyczności – sięgnij po własne skrypty (a Gemini lub inne SI chętnie w tym pomogą).

• Eksperymentuj i baw się możliwościami, ale zawsze miej na uwadze bezpieczeństwo swoich danych.

Dzięki przyciskom w Google Sheets możesz naprawdę sporo zautomatyzować – i to bez bycia programistą!